Przewóz pacjentów, których życie jest zagrożone wskutek wypadku lub innego zdarzenia to najważniejszy, lecz nie jedyny element towarzyszący transportowi medycznemu. Równie istotnymi sytuacjami są te, w których ambulans transportuje pacjenta, który nie jest w stanie samodzielnie dotrzeć do szpitala lub gdy niezbędny jest przewóz lekarstw, narządów lub krwi, potrzebnych w innej placówce zdrowia. Karetka transportowa podobnie jak inne typy pojazdów uprzywilejowanych musi spełniać pewne kryteria, aby móc poruszać się po polskich drogach i spełniać określone jej cele.
Podstawowe zasady
Podstawą dla polskiego Państwowego Ratownictwa Medycznego (PRM) są specjalistyczne środki transportu sanitarnego, które spełniają cechy techniczne oraz jakościowe, określone uprzednio w Polskich Normach, przenoszących europejskie normy zharmonizowane. To właśnie one określają wymagania dla poszczególnych kategorii ambulansów drogowych, które wyznaczone są na podstawie poziomu leczenia, który może być wykonany w danym ambulansie.
Omawiane przepisy wyróżniają trzy typy ambulansów drogowych. Omawiany dziś typ A – ambulans do transportu pacjentów, a także typ B – ambulans ratunkowy oraz typ C – ruchomą jednostkę intensywnej opieki. Karetka transportowa (ambulans typu T) jest ambulansem drogowym skonstruowanym i wyposażonym do transportu pacjentów bez nagłego zagrożenia zdrowia. Można wyróżnić dwa typy ambulansu do transportu pacjentów:
- Typ A1: przeznaczony do transportu jednego pacjenta
- Typ A2: odpowiedni do transportu jednego lub kilku pacjentów (na noszach i/lub w fotelach)
Personel medyczny w ambulansie
Obecnie standardowo w skład załogi ambulansu transportowego wchodzi kierowca i ratownik medyczny. Pacjenci mogą jednak spotkać się również z karetką transportową lekarską. Wówczas w skład załogi wchodzi również lekarz. Ma to miejsce jednak jedynie w sytuacjach, gdy transport chorych wymaga nadzoru lekarskiego. Co za tym idzie, przewożony do placówki medycznej pacjent jest w stanie ciężkim.
Wyposażenie techniczne ambulansu
Wyposażenie ambulansu transportowego musi umożliwić przewiezienie pacjenta zarówno w pozycji siedzącej, jak i leżącej. W transporcie tego typu pacjentem może być bowiem osoba, która jest dializowana, niepełnosprawna, a także pacjent, wymagający transportu w pozycji półleżącej lub leżącej pod kontrolą lekarza. Co jednak istotne, nie znajduje się on w stanie zagrożenia życia i zdrowia, przez co nie wymaga opieki specjalistycznym sprzętem medycznym. Do takiego transportu pacjenta służą ambulanse typu B i C, których wyposażenie znacznie różni się od tego zastosowanego w karetce transportowej.
Ze względu na te okoliczności w karetce transportowej muszą znaleźć się nosze główne/ nosze z podwoziem, a także urządzenie do przenoszenia pacjenta siedzącego, jeśli nosze nie spełniają funkcji tych wyrobów. Niezbędna jest także płachta lub materac do przenoszenia. Pojazdy samochodowe specjalnie skonstruowane lub przystosowane do transportu medycznego oprócz wyposażenia służącego do przenoszenia pacjenta, muszą posiadać także specjalnie zagospodarowaną przestrzeń. Składa się na nią oddzielna kabina dla kierowcy i pasażerów, a także zamontowany na stałe panel lub przegroda pomiędzy częścią dla kierowcy i pasażerów siedzących z przodu a częścią tylną.
Aparatura medyczna
Środek transportu medycznego i sanitarnego powinien spełniać zarówno cechy techniczne, jak i jakościowe określone w Polskich Normach przenoszących europejskie normy zharmonizowane dotyczące pojazdów medycznych i ich wyposażenia w przypadku ambulansów drogowych. Ambulans typu T podobnie jak inne typy ambulansu posiada więc odpowiednią aparaturę medyczno-techniczną. Ambulans do transportu pacjentów powinien mieć podstawowe profesjonalne wyposażenie do udzielania pierwszej pomocy i opieki pielęgniarskiej. Na pokładzie karetki transportowej nie może zabraknąć m.in. przenośnego zbiornika tlenu oraz przenośnego urządzenia do odsysania. Istotne jest także posiadanie defibrylatora z rejestratorem rytmu i danych pacjenta, a także materiałów opatrunkowych i profesjonalnego zestawu do pierwszej pomocy. Wszystkie te elementy wyposażenia mają pomóc personelowi medycznemu w bezpiecznym przetransportowaniu pacjenta do placówki medycznej.
Karetka transportowa – oznaczenie na drogach
Bezpieczny transport pacjenta wiąże się także z koniecznością zastosowania odpowiedniego oznakowania ambulansu, co pozwala rozpoznać pojazd uprzywilejowany, a także rozróżnić jego typ. Na ambulansie transportowym musi znaleźć się pas z folii odblaskowej w kolorze niebieskim dookoła pojazdu, a także dodatkowy pas w kolorze czerwonym zarówno wokół dachu, jak i pod pasem w kolorze niebieskim. Niezbędnym elementem jest także krzyż Św. Andrzeja na bokach pojazdu i jego dachu oraz oznaczenie typu karetki. W przypadku karetki transportowej jest to litera „T”, która widnieje na bokach i drzwiach ambulansu. Wśród profesjonalnego oznakowania karetek wszystkich typów pojawia się także napis Ambulans na dachu z przodu pojazdu (lustrzany) oraz z tyłu pojazdu, a także okna w kabinie sanitarnej pokryte w 2/3 wysokości folią pół przeźroczystą.